ايوان نجف، بهشت است

به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی عصراترک،  هادی دهقان پورمتولد سال ۱۳۶۰ در حال حاضرمتاهل و دارای یک فرزند دختر است و نزدیک به ۲ دهه در حوزه‌ی عکاسی فعالیت می‌کند.

عصراترک: از چه زمانی به هنر عکاسی مشغول شده‌اید؟

 با عکاسی در دوران دبیرستان، آشنا شده بودم و در سفرهایی که به همراه خانواده می‌رفتم، علاقه داشتم همه‌ عکس‌ها را خودم ثبت کنم و علاقه‌ام بیشتر به ثبت لحظات خانواده‌ام در سفر بود تا عکاسی از خودم. اما فعالیت جدی‌ام در این حوزه از سال ۱۳۸۴، همزمان با استخدام شدنم در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی آغاز شد.

عصراترک: لطفا درباره افتخارات خود در زمينه عكاسي صحبت كنيد.

کسب نشان درجه دو هنری، معادل فوق لیسانس عکاسی از شورای ارزشیابی هنرمندان و نویسندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دریافت لقب آرتیست از فدراسیون بین‌المللی هنر عکاسی، کسب ۲۸۸ مدال، نشان و مقام بین‌المللی و ملی، یک هزار و  ۴۵۸عنوان راهیابی به جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی، تألیف چند کتاب و ترجمه چند مقاله در حوزهٔ عکاسی، برپایی نزدیک به ۱۰۰ نمایشگاه انفرادی و گروهی، تدریس در دانشگاه جامع علمی کاربردی و مؤسسات آزاد مختلف و همکاری با جراید و خبرگزاری‌های محلی و ملی، گوشه‌ای از فعالیت‌هایم در دو دهه اخیر بوده است.

عصراترک: چه عاملی باعث شد به عکاسی رو بیارید؟

فعالیت در حوزه خبر و رسانه، باعث شد درگیر تولید محتوا و جزئیات بصری اخبار شوم و از لابلای این فعالیت‌ها، تا به خود آمدم دیدم تبدیل به یک علاقه‌مند دوآتشه‌ی عکاسی شدم و ایده‌های مختلفی برای تولید اثر در این حوزه به ذهنم می‌رسد و تا آن ایده‌ها را اجرا نکنم، ذهنم رهایش نمی‌کند.

عصراترک: چه کسانی در این مسیر مشوق شما بودند؟

-در این مسیر، شاید بتوان گفت برجسته‌ترین مشوقانم، خانواده‌، همکار دانشگاهی‌ و یکی از دوستان عکاسم بوده‌اند که هریک به نحوی با همراهی‌، تشویق و یا پشتیبانی‌ معنوی و مادی، در تداوم فعالیت عکاسانه‌ام نقش داشته‌اند.

عصراترک: چرا عکاسی؟

-عکاسی را سهل و ممتنع می‌دانند. سهل به واسطه‌ی جذابیت ظاهری‌اش. برای من فراگیری اصول فنی عکاسی، بسیار شیرین و دلپذیر بود. اما پس از تسلط بر تجهیزات، به‌تدریج کار ممتنع شد. ایده‌ای ناب و اجرایی دقیق برای آن پیاده سازی کردم. این بود که از بین تمامی رشته‌های هنرهای تجسمی، عکاسی را برای ابراز و عرضه‌ درونیاتم انتخاب کردم.

عصراترک: حس‌تان نسبت به این هنر چیست؟

 عکاسی، همه چیز را در یک لحظه‌ی زمانی و مکانی متوقف می‌کند. انگار ما قوانین جهان هستی را دستکاری کرده‌ و هر آنچه خواسته‌ایم برای همیشه، مال خود کرده و نگه داشته‌ایم. به نظرم این انجماد زمانی و مکانی‌ است که عکاسی را به مدیایی متفاوت و جذاب در دنیای معاصر تبدیل کرده است.

عصراترک: چند شاخه عکاسی داریم و شما در کدام شاخه فعال هستید؟ علت چیست؟

با بررسی شاخه‌ها و احتساب زیرشاخه‌های آن‌ها، شاید به بیش از ۸۰ شاخه و زیرشاخه در عکاسی برسیم. ذات ماهیت هنر عکاسی، حس خوبی به من می‌دهد و این مسئله باعث شد در سال‌های نخستین شروع فعالیتم، خودم را در شاخه‌های متنوعی از عکاسی، محک بزنم، اما به‌تدریج وارد فازهای جدی‌تری شدم و زمینه‌های فعالیتم مشخص‌تر و البته محدودتر شدند. اکنون شاید جدی‌ترین شاخه‌های مورد علاقه‌ام در این حوزه، عکاسی مفهومی، عکاسی مستند و عکاسی معماری باشد‌.

علاقه‌ام به عکاسی مفهومی برمی‌گردد به زبان گفتمانی که دنبالش بودم و آنرا در عکاسی مفهومی پیدا کردم. گفتگوی منتقدانه و فعال با مخاطب، واکاوی و به چالش کشیدن اتفاقات و رویدادهای جامعه، بیان واقعیات به زبان طنز، نقد روانشناسانه‌ رفتار انسان‌ها و بسیاری عوامل دیگر که تلاش کردم این ذهنیات انتزاعی را از دریچه‌ی ویزور دوربین عبور داده و به پیکسل تبدیل کنم. در شاخه‌های مستند و معماری، علت فعالیتم، علاقه‌ به حفظ میراث ملی و معنوی و زندگی انسان‌ها و بناها در کنار هم است. در این مسیر، آنچه همیشه برایم مهم بوده، دیدن و ثبت این جاذبه‌های ملموس و ناملموس از دریچه‌ی نگاه شخصی‌ام است. در واقع، جهان پیرامون را با فیلتر هادی دهقان‌پور به نمایش می‌گذارم و در نتیجه، آثاری تولید می‌شوند که حرف دل او هستند و با خلقیات، روحیات و حال و هوایش سازگار است

عصراترک: در یک جمله هنر عکاسی را تعریف کنید.

عکاسی، زبان کنایی، اما گویای پیکسل‌هاست در عصر ممنوعیت جملات. 

عصراترک: باتوجه به اينكه در روز پُر خیر و برکت عيد غدير هستیم و شما در حرم مطهر امام علی (ع) به عكاسي پرداخته‌ايد لطفاً از حس و حال خود در زمان عکاسی بگویید.

در سال ۱۳۹۸ برای دریافت جایزهٔ مسابقهٔ بین‌المللی عکس محرم «خطوه» که توسط کشور عراق برگزار می‌شد، از سوی وزارت فرهنگ و هنر این کشور دعوت شدم. روزهای نخست در کربلا بودم و سپس به نجف و بغداد و سامرا و کاظمین سفر کردم. بایستی صادقانه بگویم که حس و فضای معنوی نجف اشرف و حرم امام علی(ع) از سایر مکان‌های زیارتی، کاملاً متمایز بود. ایوان نجف خود بهشت است و بیش از عکاسی، دیدن مناظر و حس و حال آدم‌ها و جزئیات اتفاقاتی که در اطرافم رخ می‌داد برایم جذابیت داشت. این حس آنقدر قوی بود که ترجیح می‌دادم کمتر عکاسی کنم و بیشتر ببینم و ببینم.

عصراترک: آیا خاطره‌ای از حرم در زمان عکاسی دارید؟

خادمان حرم، نسبت به دوربین‌های حرفه‌ای عکاسی، قدری سخت‌گیر بودند و برای ورود به هر صحن و رواق، بایستی برای نگهبانان و خادمان توضیح می‌دادم که عکاس هستم و از ایران آمده‌ام، تا اجازه عکاسی بدهند. نخستین باری که چشمم به ضریح حضرت علی افتاد و خیل زائرانی که به گرد آن می‌چرخیدند را دیدم، غیرقابل توصیف است.

عصراترک: چه سوژه‌ای در حرم امام علی (ع) برایتان جذاب‌تر بوده و چرا؟

مردمی که فارغ از هر نژاد و طایفه و طبقه اجتماعی، بدون تکلف به زیارت حرم می‌آمدند و هر یک حال و هوای خاص خودشان را داشتند برایم جالب توجه بود

عصراترک: از چه سوژه‌های مرتبط دیگری در زمینه‌های فعالیت‌های دینی، آئین و فرهنگی عکاسی کرده‌اید؟

بله. آئین «سبزپوشی به‌رسم سیادت» در روستای کیذقان ششتمد در غرب خراسان، یکی از مراسم‌هایی است که چندسال پیش، افتخار عکاسی از آن‌را پیدا کردم. روستای کیذقان در شهرستان ششتمد، هرساله در ایام عید غدیر خم، میزبان آئین سبزپوشی به رسم سیادت است. ساکنان روستای کیذقان، عموماً از سلسلهٔ جلیلهٔ سادات هستند و به همین مناسبت و با هدف احیای فرهنگ غدیر، تکریم سادات و بزرگداشت مقام ولایت و امامت، هرساله آیین سبزپوشی به رسم سیادت در این روستا برگزار می‌شود. در این مراسم، تعدادی از سادات با پوشیدن لباس سفید و شال و کلاه سبز و با برپایی جشن و دید و بازدید و عیدی دادن به غیرسادات و مهمانان، در واقع ولایت مداری خود را نشان می‌دهند. این مراسم، عموماً با حضور در مزار شهدای روستا و قرائت فاتحه، به پایان می‌رسد. روستای کیذقان ششتمد ۱۵۰ خانوار جمعیت دارد.

عصراترک: آیا عکس‌های با درونمایه‌ی مذهبی و دینی‌تان تاکنون جایزه برده یا مورد تقدیر قرار گرفته‌اند؟

بله! معمولاً در سلسله جشنواره‌های رضوی، جشنواره‌های نماز و نیایش و سوگواره‌های محرمی، عکس‌هایم دیده شده و بعضاً موفق به دریافت جایزه نیز شده‌اند. به‌عنوان مثال، در جشنواره‌ی رضوی، تاکنون دوبار موفق به کسب مقام و بارها موفق به کسب عنوان منتخبی شده‌ام و در سوگواره‌های عاشورایی نیز بارها عکس‌هایم یا جایزه‌ برده‌اند، یا منتخب شده‌اند و یا روی دیوار رفته و در کتاب به چاپ رسیده‌اند.

عصراترک: در بسیاری از عکس‌هایتان، حضور دختری به چشم می‌خورد. قدری در مورد دلیل حضور وی در عکس‌هایتان بگویید.

عکس‌های مفهومی‌ام عموماً به بررسی و واکاوی مسائل اجتماعی و روانشناختی جامعه می‌پردازد. یکی از موضوعاتی که می‌تواند در تحلیل و تکمیل عکس‌هایم کمک کند، حضور انسان است و زمانی که  قرار است این حس انسانی، گویاتر و باورپذیرتر باشد، می‌تواند یک دختربچه که نماد پاکی و لطافت و زیبایی‌ست باشد. از این‌رو در عکس‌های مفهومی‌ اینچنینی از دخترم می‌خواهم همکاری کند و او نیز همیشه در نهایت متانت و مهربانی می‌پذیرد و برای ایده‌هایم نقش‌آفرینی می‌کند. گاهی این نقش‌آفرینی آن‌قدر مثبت است و تأثیرگذار که حتی می‌تواند جریان کلی ایده را تغییر داده و به سمتی دیگر ببرد! 

عصراترک: چه توصیه‌ای به هنرمندان عکاسی دارید که به تازگی قدم در راه این هنر جذاب گذاشته‌اند؟
سعی کنند تا می‌توانند عکس ببینند و اگر در راه فراگیری عکاسی، مصمم هستند، عکس نیز بگیرند! این دو مؤلفه در کنار انگیزه و پشتکار شما می توانند موفقیت تان را تا حدود زیادی تضمین کنند. دنیای عکاسی اگر در مسیر درست حرکت کنید و خستگی‌ناپذیر در مسیر علایقتان در این حوزه حرکت کنید، بسیار سخاوتمند است و پاداش‌تان را خواهد داد.

عصراترک: کلام آخر هر آنچه من نپرسیدم و تمایل دارید بیان کنید

-از طرفی عکاسی را بایستی ساده دید، سادگی‌ای که همگان را به‌سمت خود فرا می‌خواند و در عین حال، پیچیده دید، زمانی که قرار است اثری فاخر و ماندگار تولید شود که قرار است پیام مهم یا درسی عمیق به مخاطب بدهد.

از سوی دیگر، عکاسی می‌تواند همچون فرایند حاکم بر صنایع دستی، چیزی از نو بسازد و ماهیت متفاوتی به آن بدهد. کافی‌ست عکاس در جبهه‌ی خودش باشد. آن وقت است که حرفش جدید است و نگاهش نافذ و بازارش پُر خریدار!

گفتگو از: هدیه دهقانی

انتهای خبر/